Amaç: Karotis arter stenoz ve oklüzyonlarında altın standart olarak kabul edilen dijital subtraksiyon anjiografiye (DSA) alternatif olabilecek noninvaziv radyolojik modalitelerin etkinliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Yöntem: Renkli doppler ultrasonografi (RDUS) incelemesinde hemodinamik parametrelere göre karotis arter segmentlerinde ileri derecede stenoz veya oklüzyon saptanan toplam 37 olguya 2 boyutlu Time-of-flight anjiografi (TOF) ve 3 boyutlu kontrastlı MR Anjiografi (3B-KMRA) teknikleri uygulandı. Hastaların 25'ine DSA yapıldı. DSA sonrası elde edilen görüntülerden ve MRA yöntemlerinde ham görüntülerden oluşturulan MIP imajlardan çap ölçümlerine göre stenoz ve oklüzyonlar kategorize edildi (Grade 1: %0-39, Grade 2: %40-69, Grade 3: %70-99, Grade 4: oklüzyon). RDUS ve MRA yöntemleri ile elde edilen bulgular DSA ile karşılaştırıldı.Bulgular: Her hastada bilateral ICA ve ECA olmak üzere toplam 100 servikal karotis arter segmentinde Tüm stenoz dereceleri ve oklüzyonlar için DSA ile 3B-KMRA yöntemlerinin uyumu Pearson korelasyonuna göre r=0.99, kappa 0.98 olarak tespit edilirken, bu değerler TOF yöntemi için sırasıyla 0.91 ve 0.87 ve RDUS için sırası ile 0.98 ve 0.95 olarak bulundu. RDUS ile 1 patent segment oklüde olarak değerlendirilirken, Grade 2 oranında stenoza sahip 2 segmente RDUS ile Grade 3 stenoz tanısı konuldu. TOF ile toplam 8 segmentte stenoz oranı olduğundan büyük saptanırken 1 patent segment oklüde olarak değerlendirildi. 3B-KMRA sekansında elde edilen sonuçlar 1 olgu dışında DSA bulguları ile birebir korelasyon gösterdi. İki olguda distal İCA'da yer alan, RDUS ve TOF ile saptanamayan tandem stenotik lezyonlar 3B-KMRA ile gösterildi ve DSA ile doğrulandı. DSA'da izlenen 1 ülsere plak TOF ile saptanamazken, 3B-KMRA ile vizualize edildi. Sonuç: Cerrahi tedavi planlanan hastalarda tandem lezyonları ve ülsere plakları yakalayabilmesi, yüksek sensitivite ve spesifite göstermesi nedeniyle RDUS bulgularının korele edilmesi için seçilecek en güvenilir noninvaziv modalitenin 3B-KMRA yöntemi olduğunu, RDUS ve 3B-KMRA yöntemleri ile elde edilen sonuçlar uyumlu ise endarterektomi öncesi DSA yapılmasına gerek kalmayacağını düşünmekteyiz. ( Sakarya Tıp Dergisi 2016, 6(2):81-85 )
Purpose: The aim of the study was to determine the efficacy of different radiologic modalities in detecting and grading of extracranial carotid artery stenosis and occlusion. Materials and Methods:Thirty seven patients who were detected to have severe stenosis or occlusion by initial color doppler sonography (CDS) underwent both Time-offlight (TOF) and 3 dimensional contrast enhanced Magnetic Resonance Angiography (3D-CEMRA) examinations. In both MRA techniques anjiograms were constituted with the maximum intensity projection (MIP) algorithm from the source images. Twenty five of the patients underwent digital subtraction angiography (DSA). The degree of stenoses measured on the angiograms were classified as follows: mild (0-39%), moderate (40-69%), severe (70-99%), and complete occlusion. DSA findings were compared to findings obtained from CDS, TOF and 3D-CEMRA techniques. Results: A total of 100 cervical carotid segments (bilateral ICA and ECA segments in 25 patients) were evaluated. The correlation of DSA and 3D-CEMRA was perfect, as r value was 0.99 and kapa was 0.98; where they were 0.91 and 0.87 for TOF, and 0.98 and 0.95 for CDS, respectively. CDS misdiagnosed one patent segment as occluded and 2 moderate stenoses were overestimated as severe. In 8 segments the degree of stenoses were overestimated by TOF and one patent segment was identified as occluded. Except one patient that bolus timing was incorrect, all findings in 3D-CEMRA were correlated with angiography. Two distal ICA tandem lesions accompanying bifurcation stenoses were correctly identified by 3D-CEMRA and correlated with angiography. One ulcerated plaque was visualised by 3D-CEMRA, but not with TOF. Conclusion: According to our findings we conclude that for the correlation of CDS findings in the patients who are under consideration for carotid endarterectomy, the most reliable modality is 3D-CEMRA. If the findings obtained from CDS and 3D-CEMRA are concordant, angiography is unnecessary. ( Sakarya Med J 2016, 6(2):81-85 )
